چطور وقتی كه متوجه می‌شویم به كسی صدمه زده ایم از او عذرخواهی كنیم

همه ما در زندگی خود دچار خطا و لغزش شده ایم و ممکن است در آینده هم دچار چنین خطاهایی شویم. بروز خطا در زمینه های شغلی و رفتاری و ارتباطی و .. اجتناب ناپذیر است. متاسفانه گاهی خطای کوچک ،  حتی در زمان های بسیار دور ممکن است در ذهن فرد چنان بزرگ بنماید که تمام فکر و ذهن روزانه فرد را درگیر کند و با تکرار این حالات بصورت یک مشغله درآید و منجر به کاهش فرآیند خودآگاهی شخص گردد. در این وضعیت های روحی نامناسب ما لحظه اکنون و حال را فراموش می کنیم و برنامه و طرح مان را برای آینده از دست می دهیم.  

همین اتفاق نیز می تواند برای طرف مقابل شما یعنی کسی که باعث رنجش و آزار وی شده اید، ایجاد گردد. برای اینکه به هنگام بروز خطا دستخوش چنین حالات روحی نامناسب یا وضعیت های مشابه نشویم و یا دیگران را دچار این وضعیت نکنیم، لازم است که برخورد مناسبی با لغزش و خطای خود و یا دیگران داشته باشیم.در این گونه موارد سرزنش بیش از اندازه خود یا دیگری نه تنها مشکل را حل نمی کند بلکه زمینه بروز اختلالات رفتاری را در فرد تشدید می کند.راه حل آسان این است که فرهنگ عذرخواهی را بیاموزیم. این مقاله به شما نشان می دهد كه مراحل یك عذرخواهی صمیمانه، زمانی  كه حس می كنید به كسی صدمه رسانده اید چگونه است؟

مرحله اول این است كه تشخیص دهید كه كار اشتباهی انجام داده اید. اگر در این تصور هستید كه آنچه انجام داده اید كار خاصی نبوده است و یا فكر می كنید طرف مقابل مبالغه كرده و یا حساسیت زیاد نشان داده و ... یا حتی تصور می کنید که طرف مقابل در برابر شما دست به رفتارهای تلافی جویانه زده و كارهایی در حق شما انجام داده كه خیلی بدتر از آن چیزی است كه شما در حق او انجام داده اید، همین جا توقف کنید. چون این تصورات یعنی عدم آمادگی برای عذر خواهی و رفع کدورتها.

مرحله دوم این است كه به طور كامل بدانید چرا قصد عذرخواهی دارید. مهم است كه برای دلیل اصلی و واقعی عذرخواهی كنید. یعنی اشتباه خود را پیدا کرده باشید وحتی به آن اذعان داشته باشید.

مرحله سوم این است كه ببینید آیا واقعا برای عذرخواهی آماده هستید؟ ممكن است شما به طور كامل فهمیده باشید كه چه خطایی كرده اید اما تا زمانی كه عذرخواهی را صادقانه انجام ندهید در واقع عذرخواهی صورت نگرفته است. سعی کنید صرفا برای رفع کدورت قلبی طرف مقابل تان (و نه برای منافع شخصی تان) برای عذر خواهی اقدام کنید.

ضمنا برای داشتن یک عذرخواهی موفقیت آمیز این اصول را هم در نظر بگیرید:

1- قبل از عذرخواهی هم‌دردی (empathy) کنید. لازم است خودتان را جای آن فرد بگذارید و تصور كنید كه نتیجه نهایی آنچه در حق او انجام داده‌اید بر سر شما آمده است. هیچگاه نگویید: "خیلی خوب، اگر كسی این كار را با من می كرد من ناراحت نمی شدم" بلکه دنیا را از دریچه نگاه او و با افق احساسی وی ببینید.

2- وقتی قصد داشتید عذر خواهی کنید فقط نگویید "متاسفم" و همه چیز را تمام شده فرض كنید. توضیح دهید كه چرا عذرخواهی می‌كنید. برایش ثابت كنید كه متوجه شده اید چه كاری در حق او انجام داده اید. مثلا خیلی ساده می توانید بگویید "متاسفم كه اینقدر شنونده بدی بوده‌ام و همیشه قبل از اتمام حرف شما، كلام تان را قطع كرده‌ام". بنابراین، با حالت طعنه و كنایه و به روشی كلی و بی‌معنی و مفهوم شرایط را بدتر نكنید.

3- علاوه بر عذرخواهی و اثبات این كه شرایط را درك كرده‌اید، درك و فهم خود را از این كه باعث شده اید كه او احساس منفی داشته باشد را به اطلاعش برسانید. مثلا "می دانم كه خیلی سخت تلاش می كنی تا شام را آماده كنی و البته خیلی ناراحت شدی زمانی كه گفتم غذا بی‌مزه است".

4- پس از آنكه عذرخواهی كردید باید قوی باشید و آن چرا پیش می‌آید بپذیرید. ممكن است عذرخواهی شما صمیمانه پذیرفته شود و یا ممكن است متهم شوید كه مملو از حقه هستید یا ممكن است تحقیر و خجالت زده شوید. در هر حال شما آنچه را كه كاشته‌اید درو می‌كنید. شما با عذرخواهی كار درستی انجام داده‌اید و این بهتر از عذرخواهی نکردن و دست روی دست گذاشتن است.

شاید در نگاه اول، عذرخواهی كردن  بسیار سخت به نظربرسد اما با تمرین كردن می تواند كمی ساده‌تر شود و لذا به تدریج می‌توانید به نقطه‌ای برسید كه بلافاصله پس از آنكه متوجه شدید باعث آزردگی روحی کسی شده اید، به سرعت و با كمال صمیمیت عذرخواهی كنید.