زمانی که هر زائری به خود یادآوری کند بر اساس روایات ثواب يك ركعت نماز در مسجدالحرام معادل صد هزار ركعت و در مسجدالنبى(ص) معادل ده هزار ركعت نماز در جاى ديگر است، آیا حاضر می شود این فرصت عظیم را در بازار و فروشگاه ها بگذراند؟!
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی سازمان حج و زیارت از مکه مکرمه، سالانه جمعیتی بالغ بر 800 هزار زائر ایرانی در موسم حج و عمره راهی سرزمین وحی می شوند که یکی از دغدغه های آنان در این سفر معنوی تهیه سوغات است که باعث می شود آنان وقت زیادی را در بازارها و بازدید از فروشگاه ها تلف کنند و هزینه بالایی را در بازارهای کشور میزبان صرف نمایند.
زائران در مدت زمان اقامت در مدینه معمولاً هنگام رفتن به زیارت بقیع با حضور دست فروشانی در بین الحرمین مدینه(فضای بین مسجد النبی و بقیع) روبرو می‌شوند، دست فروشانی که کالاهای ارزان و عموماً بی کیفیتی را عرضه میکنند. ساعت مچی، تسبیح، سجاده، عطر و ادکلن بیشتر کالاهایی است که توسط این فروشندگان عرضه می شود.
فروشگاه های متعددی که در پایین هتل های محل اسکان زائران و همچنین در اطراف حرم نبوی(ص) وجود دارد از جمله مکان هایی است که توجه زائران را به خود جلب می کند. نکته جالب اینجاست که همه این فروشنده‌ها و دستفروش‌ها حداقل تا حدودی که گلیم خود را از آب بکشند، با زبان فارسی و ذائقه و سلیقه ایرانی‌ها آشنایی دارند.
دست فروش ها حتی زائران را در زیارت دوره مکه و مدینه نیز تنها نمی گذارند.
در مکه مکرمه در مقابل هتل ها و همچنین در اطراف حرم با اتومبیل هایی مواجه می شوید که می خواهند شما را مجانی به بازار ببرند! در اطراف حرم نیز علی رغم سخت گیری ها حضور دست فروشان به چشم می‌خورد، در واقع خیلی باید مراقب باشیم که ناخواسته فرصت سفر و فضای معنوی که در آن قرار گرفته ایم را به بهانه خرید سوغات از دست ندهیم.
** زائران برای تهیه سوغات چه کالاهایی را انتخاب می کنند؟
تسبیح، سجاده، انواع پارچه بویژه پارچه چادری، البسه و اسباب بازی بیشترین کالاهایی هستند که زائران ایرانی به سراغ آنها می روند که اغلب این اجناس محصول کشور چین یا هند و اندونزی و ... هستند. تعدادی از عمره‌گزاران نیز خرمای مدینه را به عنوان سوغات به کشور می آورند. آب زمزم نیز یکی از بهترین و با ارزش‌ترین سوغاتی است که زائران همراه خود به ایران می برند.
خرید سوغات بیش از اندازه معمول، علاوه بر مشکل بار و تخریب برخی از این کالاها در مسیر انتقال، بعضاً زائران را با پرداخت هزینه جریمه اضافه بار نیز مواجه میکند.
لازم بذکر است اتوبوس های نقل درون شهری که برای انتقال زائران از هتل های محل اسکان تا مسجدالحرام و بالعکس تعبیه شده در مقابل بازار و مراکز خرید توقفی ندارند و زائران برای رفتن به خرید باید بصورت پیاده و یا با وسایل نقلیه دیگر اقدام کنند. متذکر می‌شود زائران بویژه بانوان از سوار شدن به اتومبیل‌های شخصی با توجه به بروز خطرات احتمالی جداً خودداری کنند. دقت داشته باشید که روی تاکسی‌های عربستان کلمه «أجره» نوشته شده است.
** خرید کالاهای ایرانی برای سوغات پیش از اعزام به سفر
در سالی که از سوی رهبر معظم انقلاب «سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامگذاری شده است و همچنین با توجه به اینکه ایشان بر سیاست «اقتصاد مقاومتی» تأکید فرموده اند، آیا بهتر نیست به جای اینکه پول خود را برای خرید کالاهای بی کیفیت در کشور میزبان صرف کنیم، پیش از اعزام به سفر با خرید سوغات از داخل کشور با هزینه کمتر و با کیفیت بالاتر سهمی در پویایی اقتصاد کشور داشته باشیم و وقت کوتاه سفر را تنها به زیارت و امور عبادی و معنوی صرف کنیم؟!
رهبر معظم انقلاب اسلامی در 11 مهرماه سال 90 در دیدار با کارگزاران حج فرمودند: «... من با سوغاتى خریدن مخالف نیستم، اما با این بازارگردى‌ها چرا؛ خیلى بد است. یک عده‌اى عطش بازارگردى دارند؛ اینها ملت شما را، مردم شما را سبک میکند؛ حیف است. می‌روند یک جنس‌هائى را میخرند، غالباً هم جنس‌هاى بى‌کیفیت از کشورهاى دوردستِ سودجو که با همان کمپانى‌هاى داخل آن کشور میزبان بندوبست دارند. براى حجاج جنس بدلى و بى‌کیفیت درست میکنند مى‌آورند توى این بازارها میریزند، شما هم میروید این ارز خودتان را و عِرض خودتان را میریزید براى اینکه این کالاهاى بى‌کیفیت را خریدارى کنید. امروز در کشور ما خوشبختانه کالاهاى داخلى با کیفیت خوب، متنوع، زیبا، ساخته‌شده‌ى دست کارگر ایرانى - برادر خودتان - فراوان است. بعضى‌ها قبل از اینکه سفر مکه بروند، سوغاتى‌هاى سفر را در اینجا میخرند - کار خوبى است - نگه میدارند؛ بعد که برگشتند، همانهائى را که در بازار شهر خودشان تهیه کرده‌اند، به عنوان سوغاتى میدهند. هدیه‌ى سفر است دیگر، خوب است. این کار، خیلى کار خوبى است.»
** به دنبال چیزی بروید که در جای دیگر نیست
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی از مراجع عظام تقلید نیز در خرداد ماه سال 91 فرمودند: «در توصیه‌ای که همواره به حجاج دارم می‌گویم که دنبال چیزی بروید که در جای دیگر نیست نه به سراغ چیزهایی بروید که همه جا وجود دارد، این مسئله باید تبدیل به شعار شود. »
** ساماندهی و ترویج فرهنگ صحیح تهیه سوغات
اما در این میان برنامه ریزی برای ساماندهی به موضوع تهیه سوغات از سوی زائران همیشه در دستور کار سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری بوده است و امیدواریم در آینده مکانی برای تهیه سوغات برای حجاج و معتمرین و زائران اعتاب مقدسه در داخل کشور ایجاد شود و برای ترویج فرهنگ صحیح تهیه سوغات در میان زائران برنامه‌ریزی های فرهنگی بیشتری از سوی نهادهای ذیربط صورت گیرد.
شاهدیم در جلسات آموزشی کاروان ها و همچنین در همایش های متمرکز عمره گزاران بر موضوع خودداری از بازارگردی تأکید می شود که البته لازم است این موضوع با جدیت بیشتر و با بهره گیری از آموزه های دینی و احادیث و روایات، بیشتر از گذشته برای زائران تبیین شود تا حجاج و عمره گزاران زمان سفر را با بازارگردی تلف نکنند. زمانی که هر زائری به خود یادآوری کند بر اساس روایات ثواب يك ركعت نماز در مسجدالحرام معادل صد هزار ركعت و در مسجدالنبى معادل ده هزار ركعت نماز در جاى ديگر است (فروع كافى، ج 4 ، ص 526 و 556)، آیا حاضر می شود این فرصت عظیم را با وقت تلف کردن در فروشگاه ها بگذراند؟!
** بازارگردی میان عمره گزاران ایرانی کاهش یافته است
«مهدی حضوری» مسئول ستاد عملیات عمره در مدینه منوره در گفتگو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حج و زیارت در این باره گفت: امسال و سال گذشته با توجه به کاهش تعداد روزهای سفر عمره ، عمره گزاران ترجیح می دهند بیشتر زمان سفر خود را در حرم ها و به زیارت و عبادت بپردازند و در لابلای اعمال عبادی‌شان سنت حسنه تهیه سوغات را انجام دهند.
وی در این خصوص ادامه داد: در مجموع با توجه به قیمت بالای بسیاری از اجناس در عربستان نسبت به ایران، خرید بسیاری از کالاها در اینجا مرقوم به صرفه نیست و بهتر است زائران فرصت معنوی ایجاد شده را با بازارگردی تلف نکنند.
در پایان ذکر این این نکته لازم است که
کم نیستند زائرانی که هزینه خرید سوغات و مراسم ولیمه را صرف امور خیریه و رفع مشکلات مالی و درمان نیازمندان میکنند و خوشبختانه با اطلاع رسانی ها و آموزش های صورت گرفته و همراهی زائران هر روز شاهد کاهش بازارگردی در میان زائران هستیم.