تعدادي از استفتائات علماي عظام در زمينه حرمت استفاده از مواد مخدر:

حضرت آيت اللَه العظمي خامنه اي (حفظه الله):
استعمال مواد مخدر و استفاده از آنها با توجه به آثار سوءشان از قبيل ضررهاي شخصي و اجتماعي قابل ملاحظه اي  که بر استعمال آنها مترتب مي شود، حرام است و به همين دليل کسب در آمد با آنها از طريق حمل و نقل و نگهداري وخريد و فروش و غير آن هم حرام است.

حضرت آيت اللَه العظمي مکارم شيرازي (حفظه الله):
بدون شک استعمال مواد مخدر يکي از محرمات است که ادله مختلف شرعيه بر حرمت قطعي آن دلالت دارد و بر همه مسلمانان واجب است که از اين مواد پليد پرهيز و اجتناب کنند

حضرت آيت اللَه العظمي نوري همداني (حفظه الله):
اين فرهنگ بايد در جامعه جا بيفتد که چيزي که مضر است حرام است و مواد مخدر براي بدن مضر است.

زائر گرامي:
فيض حضور در سرزمين وحي، حرم شريف نبوي(ص)و قبرستان بقيع توفيقي است که خداوند منان براي شما مقرر فرموده است. فلذا بروز هرگونه عوارض جسمي، روحي و رواني در افراد، موجب عدم توفيق و ايجاد شبهه در مناسک معنوي و زيارتي مي گردد.بلاي خانمان سوز مواد مخدر و اعتياد، استطاعت زائر را از نظر جسمي و رواني از بين مي برد، بنابر اين توصيه مي شود، اگر فردي به هر نحو مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر يا روانگردانها است، پيش از اعزام نسبت به درمان و باز پروري روحي و جسمي مبادرت ورزيده تا ضمن آماده شدن براي ورود به سرزمين وحي، با بازسازي جسمي و روحي در جهت پاکسازي صفات اماره از خود حرکت نمايد. مطالب پيشرو، حاوي تاريخچه اي از طرح مقابله با حمل مواد مخدر از سوي زائرين در سال هاي اخير و بازتابها و تبعات آن در جامعه بوده و اميد است با مطالعه و بکار بستن تذکرات آن، ديگر بار شاهد دستگيري و بازداشت زائرين به دليل حمل مواد مخدر چه در ايران و چه در عربستان، نباشيم.



الف) آشنايي با طرح صيانت از حجاج و عمره گزاران

1- تاريخچه
در پي بازداشت زائرين کاروان هاي عمره وحج به اتهام حمل مواد مخدر در عربستان و افزايش اين دستگيريها طي سال هاي 85 و 86 و باز تاب هاي سياسي، اجتماعي، فرهنگي و مذهبي اين موضوع در ايران و عربستان و بازداشت طولاني مدت در زندان هاي عربستان در بدترين شرايط که در برخي موارد منجر به فوت زائران گرديد، در تاريخ 9/5/86 ، شوراي عالي حج با حضور رئيس محترم جمهوري وقت، در خصوص ممانعت از اعزام زائرين حامل مواد مخدر در فرودگاههاي کشور و اعمال قانون، مصوبه اي گذراند که متن آن بدين شرح است.«همه بخش هاي ذيربط (پزشکي، ناجا و ...) در نحوه برخورد با معتادان يکسان عمل کنند. بايد همه از تشرف اين قشر به حج جلوگيري کنند. اگر در مبادي خروجي از فردي مواد مخدر گرفته شد بايد برگردانده شود. مراجع مربوطه به همراه ستاد مواد مخدر کارشناسي لازم را صورت داده و مکانيزمي را طراحي کنند و مديران کاروان ها نيز در اين زمينه همکاري نمايند»براساس اين مصوبه، ستاد مبارزه با مواد مخدر ماموريت يافت با همکاري نهادهاي ذي ربط همچون پليس فرودگاه، دادستاني کل کشور، سازمان حج و زيارت و... طرح صيانت از حجاج و عمره گزاران را به اجراء در آورد که خوشبختانه ماحصل آن در چند سال اخير(با ممانعت از اعزام تعداد قابل توجهي از زائرين در داخل کشور) به صفر رسيدن آمار بازداشت زائرين حامل مواد مخدر در عربستان بوده است.

2-  اهداف :
اگر چه باز خورد اوليه اين طرح، به صفر رساندن آمار دستگيري زائرين در عربستان بوده و با عنايت حضرت حق و همکاري نهادهاي ذي ربط حاصل گرديده، لکن دورنما و آينده پژوهي ترسيم شده براي طرح مقابله با حمل مواد مخدر از سوي زائرين، فرهنگ سازي در ترک مواد مخدر و تشويق در مراجعه به مراکز بازپروري و تحت درمان قرار گرفتن،با هدف بازيابي سلامت جسمي و روحي و انجام سفر عمره و حج عاري از مواد مخدر مي باشد لذا يکي از اقدامات دستگاههاي مجري، اطلاع رساني و  آموزش زائرين با هدف پيشگيري بوده و جزوه پيش رو نمونه اي جهت اطلاع رساني است.

3- نحوه اجراي طرح :
پليس و ساير عوامل حفاظتي و امنيتي جهت حفظ و ايجاد امنيت سفر زائرين و جلوگيري از حضور تعداد معدودي افراد متخلف، اقدامات کنترلي و مراقبتي را در ايستگاه هاي پروازي پيش بيني و به مرحله اجراء ميگذارند، از جمله:
• توجيه زائرين در بدو ورود به فرودگاه و پيش از انجام مراحل بازرسي، از سوي يکي از کارشناسان پليس فرودگاه مبني بر همراه نداشتن مواد مخدر و پيامدهاي کشف آن از زائرين.
• وسايل و بار مسافرين بوسيله دستگاه هاي کنترلي (الکترونيکي) مورد بررسي دقيق قرار ميگيرد. اين دستگاه ها قادرند وجود هر شي و يا کالاي غير معمول در اندازه هاي بسيار کوچک را رديابي و شناسائي کنند.
• تيم هاي کارشناس، متخصص، ماهر و با تجربه به صورت محسوس و غير محسوس در محوطه سالنها، رفتار و عملکرد افراد مشکوک را تحت نظر داشته و موارد مشکوک را مورد بررسي قرار مي دهند.
• حضور تيم هاي سگ جستجوگر پليس باتوان بالا، بخش ديگري از اين اقدامات است. اين سگ ها قادرند از فاصله ده متري هر نوع مواد مخدر و روانگردان را رديابي و محل اختفاي آن را مشخص کنند. (استفاده از اين حيوان با رعايت موازين شرعي صورت مي پذيرد)
• مديران محترم کاروان ها همکاري گسترده اي را با پليس  در اين زمينه بعمل مي آورند.
•  در مواردي که از افراد متخلف هرنوع مواد مخدر و روان گردان به هر ميزان توسط پليس کشف شود، اقدامات ذيل در خصوص اين افراد صورت مي پذيرد:
-  تهيه صورتجلسه کشف مواد مخدر در چند نسخه و ارجاع آن به نهادهاي ذي ربط از جمله دادسراي فرودگاه
- تشکيل پرونده و صدور حکم مجازات برابر مواد قانوني
- ويزاي حج و عمره زائر ابطال و از سفر وي به عربستان قطعاً جلوگيري مي شود
- اعمال ممنوعيت خروج موقت يا دائم برابر تبصره 2 ماده 16 قانون گذرنامه.

4-  جرائم در نظر گرفته شده براي زائرين حامل موادمخدر:
• سازمان حج و زيارت براساس تکليف قانوني و با توجه به مفاد قرارداد منعقده با زائرين، حاملين مواد مخدر و روان گردان ها و زائريني که اعتياد آنان محرز بوده (ولو مبادرت به حمل مواد مخدر ننموده باشند) را حداقل بمدت يک دوره از اعزام محروم خواهد نمود و ثبت نام مجدد اين افراد در کاروان ها و اعزامشان در سال بعد، منوط به ترک اعتياد و تاييد پزشک معتمد مي باشد.
• برابر قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب مجمع تشخيص مصلحت نظام، افرادي که قصد خروج از کشور را دارند، در صورتيکه مبادرت به حمل مواد مخدر به هر ميزان نمايند، بين 1 تا 5 سال از کشور ممنوع الخروج مي گردند، لذا در صورتيکه قضات محترم طبق اين قانون زائرين را به ممنوع الخروج شدن از کشور محکوم نمايند، زائر نه تنها توفيق تشرف به حج را از دست خواهد داد، بلکه تا پايان يافتن اين ممنوعيت، حق خروج از کشور را ندارد. جريمه نقدي وشلاق از ديگر جرائم حاملين مواد مخدر مي باشد که نسبت به نوع و ميزان جرم ارتکابي، از سوي قضات محترم براي متهمين در نظر گرفته مي شود.

ب) توصيه هايي به افراد معتاد:
1- در صورتي که تا زمان اعزام فرصت کافي براي درمان اعتياد خود داريد، مدير کاروان را به طور محرمانه و خصوصي در جريان مشکل خود قرار دهيد تا ضمن فراهم نمودن امکانات در ماني در مراکز معتبر، با لحاظ نمودن اين شرايط خاص، شما را از ساير خدمات درماني در شهرهاي مکه معظمه و مدينه منوره نيز بهره مند سازد.
2- در صورتيکه مي خواهيد شخصاً اقدام به درمان کنيد، مراکز معتبر تحت نظارت سازمان بهزيستي کشور و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي قادرند مشکلات درماني شما را بر طرف سازند
3-  در صورتيکه وقت براي درمان کافي نيست و يا نتوانستيد در فرصت مهيا شده براي درمان کامل خود اقدام کنيد، حتماً مدير کاروان را براي رفع مشکلات خود درجريان امر قرار دهيد.

قابل توجه زائران عزيز:
• مراکز مذکور هم به صورت دولتي و هم به شکل خصوصي آماده ارائه خدمات مي باشند.
• کليه اطلاعات ارائه شده در مراکز درماني اعتياد کشور جنبه خصوصي و محرمانه دارند و کليه اسامي، مشخصات و وضعيت درماني بيماران به صورت محرمانه، تنها در اختيار مراکز مربوطه قرار خواهد گرفت و آنان نيز در حفظ اسرار بيماران مسئول هستند.
• طبق قانون، کليه مصرف کنندگان مواد اعتياد آور مجرم شناخته شده ولي در صورتيکه در يکي از مراکز درماني پرونده تشکيل دهند، بيمار محسوب مي شوند و از پيگيري هاي قانوني معاف خواهند بود.

ج)برخي بازتابهاي حضور افراد معتاد در عربستان:

يکي از زائرين عمره گذشته (1392) باسابقه جراحي عمل قلب باز و مصرف مواد مخدر، به عربستان عزيمت نموده و از روز دوم حضور در شهر مدينه، بدليل عدم دسترسي به مواد مخدر، در بيمارستان بستري شده و وخامت حال وي منجر به بازگرداندنش به ايران قبل از انجام اعمال عمره گرديده است!
• يکي از زائرين حج سال گذشته بدليل وخامت حال ناشي از عدم دسترسي به مواد مخدر، در هتل محل اقامت در شهر مکه اقدام به پرخاشگري نموده وضمن آسيب زدن به هتل، با پزشک مستقر در مجموعه درگير شده است!
• يکي از زائرين عمره سال 1391 بدليل عدم دسترسي به موادمخدر، کنترل رفتار خود را ازدست داده و چندين مرتبه مبادرت به ضرب و شتم همسر خود نموده ونهايتاً در روز چهارم سفر، از مدينه به جده منتقل و به ايران بازگردانده شد وموفق به انجام عمره مفرده نگرديد!



د) قوانين مجازات اسلامي و مواد مخدر در ايران:
ماده 17 قانون مبارزه با مواد مخدر(مصوب 9/5/1389 مجمع تشخيص مصلحت نظام)، چنانچه اتباع جمهوري اسلامي ايران با هر قصدي اقدام به نگهداري، حمل يا قاچاق مواد مخدر به داخل يا خارج از کشور نمايند، از زمان قطعي شدن حکم به مدت يک تا پنج سال گذرنامه آنان ابطال و ممنوع الخروج مي شوند. در صورت تکرار به مدت پنج تا پانزده سال گذرنامه آنان ابطال و ممنوع الخروج مي شوند. صدور هر گونه گذرنامه براي اتباع ايراني که در خارج از کشور به سبب جرائم موضوع اين قانون محکوم شده اند، مشمول ممنوعيت موضوع اين ماده مي باشد.
• ماده 4 قانون مجازات اسلامي:
 هرگاه قسمتي از جرم در ايران واقع و نتيجه آن در خارج از قلمرو  حاکميت ايران حاصل شود يا قسمتي از جرم در ايران يا در خارج نتيجه آن حاصل شود، در حکم جرم واقع شده در ايران است.
توضيح:
بنابر اين اگر فردي در عربستان براساس يکي از جرائم مواد مخدر، دستگير يا بازگردانده (ديپورت) شود. پس از آزادي و مراجعه به کشور، تعقيب قانوني آن، همچنان ادامه خواهد داشت.
نکته:  با استناد به ماده 40 قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب مجمع تشخيص مصلحت نظام، افرادي که بدون داشتن مجوز پزشکي و يا قضائي، مبادرت به حمل روان گردانها از جمله قرص يا شربت متادون مي نمايند نيز مشمول محکوميت هاي مندرج در ماده 5 قانون مذکور خواهند بود و از خروج آنان از کشور جلوگيري به عمل خواهد آمد.

ه) برخي مفاد قانون مبارزه با مواد مخدر در کشور عربستان:
• همراه داشتن هرگونه داروي گياهي مشکوک و شبيه به مواد مخدر، قرص هاي روان گردان مانند متادون، قرصهاي آرام بخش از قبيل انواع مسکن هاي حاوي کدئين، ديازپام، فلورازپام، کلونازپام، اکسازپام، لورازپام و... در عربستان جرم تلقي شده و در صورت کشف از زائرين در فرودگاه هاي عربستان، حسب مقدار آن، مجازات جريمه و حبس از 2 تا 10 سال را در برخواهد داشت.
نکته : از آنجايي که مصرف داروهاي مذکور در کشور ما با نظر پزشک معتمد منعي ندارد، در صورتي که زائرين محترم به دليل ابتلاء به بيماري، نياز به مصرف داروي خاصي دارند، حتماً مراتب را با مدير کاروان در ميان بگذارند.
• اعتياد و سوء مصرف هرگونه مواد مخدر و روان گردان جرم و مجازات زندان از يک ماه تا 2 سال دارد.
• مجازات زندان براي افرادي که مواد مخدر را جهت مصرف شخصي حمل مي کنند از 2 تا 10 سال و براي افرادي که به منظور فروش مواد مخدر حمل مي کنند مجازات اعدام وجود دارد.
توجه داشته باشيم :
• دولت عربستان درسال هاي اخير مبادي فرودگاهي خود را به آخرين امکانات کنترلي و حفاظتي مجهز نموده و با بهره گيري ازکادر متخصص در چهره زني، مبادرت به شناسائي زائرين معتاد و جستجوي بار همراه آنان مي نمايد.
• بازداشت هريک از مرتکبين جرايم ذکر شده تابع محدوديت سني و جنسيت نبوده و به صرف کشف مواد مخدر، فرد حامل آن بازداشت(در برخي موارد افراد با سن بالاي 80 سال نيز بازداشت شده اند) و مراحل دادرسي و محاکمه با قاطعيت و بدون حضور وکيل انجام شده و زائرين به حبس هاي طولاني مدت محکوم گشته و امکان اعتراض و تجديد نظر در راي صادره وجود ندارد.
• شرايط زندان هاي عربستان به جهت عدم برخورداري از امکانات رفاهي و بهداشتي، در بدترين وضعيت ممکن قرار داشته بطوريکه دسترسي به بديهي ترين امور بهداشتي، درماني و تماس و ملاقات با بستگان وجود ندارد.
• شواهد و سوابق امر حاکي از آن است که محاکم قضائي عربستان در برخورد با متهمين ايراني، علاوه بر نوع جرم و شرايط ارتکاب آن، متاثر از برخي تعصبات مذهبي، مبادرت به صدور راي مي نمايند.

آيا مي دانيد..!؟
• آيا مي دانيد در عمليات عمره سال 92-91،تعداد 580 نفر از زائرين بدليل حمل مواد مخدر از سفر بازمانده و امکان عزيمت آنان به عربستان فراهم نگرديد و همين امر موجبات انصراف همراهان اين زائرين را نيز فراهم آورد.
• آيا مي دانيد در جريان عمليات حج 92 تعداد 66 نفر از زائرين بدليل حمل مواد مخدر توفيق انجام حج تمتع را از دست داده و عليرغم انتظار طولاني مدت براي تشرف به حج، بدليل عدم توجه به هشدارها و توصيههاي پليس و ساير مسئولين ذيربط در عدم حمل مواد مخدر،خود و بعضاً همراهان را از اين سفر معنوي و واجب محروم نمودند.
• آيا مي دانيد تعدادي از زائرين با زمانده از سفر عمره و حج سالجاري بدليل حمل مواد مخدر،برابر قانون مصوب مجمع تشخيص مصلحت نظام و راي  قضائي با محکوميت هايي همچون ممنوع الخروجي حداقل يکساله روبرو بوده و بدليل پايان نيافتن دوره ممنوع الخروجي، در موسم پيش رو نيز امکان عزيمت به عربستان را نخواهند داشت.
• آيا مي دانيد حمل قرص متادون براي افرادي که مجوز پزشکي از سوي مراکز معتبر نداشته باشند، جرم تلقي شده و مجازاتي مشابه حمل مواد مخدر در پي داشته و تعدادي از بازماندگان سفر حج گذشته را شامل شده است.
• آيا مي دانيد تعدادي از مصرف کنندگان مواد مخدر (با هدف گمراه نمودن پليس فرودگاه)، اقدام به جاسازي مواد مخدر در وسايل همراهان خود اعم از همسر، فرزند و... نموده و با اين کار عملاً خود و همراهان را از اين سفر معنوي محروم نموده اند.
• آيا مي دانيد افرادي که بدليل حمل مواد مخدر از سفرهاي زيارتي حج و عمره بازمانده اند، با چه پيامدها و آثار سوئي در جامعه و بستگان دور و نزديک خود، روبرو بوده و بعضاً دچار اختلافات شديد خانوادگي با همسر و فرزندان شده اند.